समर्थ रामदास स्वामी हे छत्रपती शिवाजी महाराजांचे अध्यात्मिक गुरु आणि मार्गदर्शक होते. वयाच्या १२ व्या वर्षी त्यांनी सलग १२ वर्षे अध्यात्माचा अभ्यास केला. त्यानंतर ते  १२ वर्षे संपूर्ण देशभर फिरले (तिर्थाटन) उंब्रज जवळील 'चाफळ' येथे त्यांनी अध्यात्माची शिकवण देण्यास सुरुवात केली. समाजाला दैववादातून बाहेर काढण्यासाठी त्यांनी सर्वांना प्रयत्नवादाची शिकवण दिली. ते म्हणाले, " केल्याने होत आहे रे । आधी केलेचि पाहिजे ॥ यत्न तो देव जाणावा । अंतरी धरितां बळें ॥ अचूक यत्न तो देवो । चुकणें दैत्य जाणिजे ॥" " कष्टेविण फळ नाहीं । कष्टेविण राज्य नाहीं ॥ आधी कष्टाचे दु:ख सोसिती । ते पुढे सुखाचे फळ भोगिती ॥ आधी आळसें सुखावती । त्यांसी पुढे दु:ख ॥"  ' दासबोध '  आणि  'मनाचे श्लोक' या त्यांच्या लिखाणातून त्यांनी मानवधर्माला  अनेक शिकवणी दिल्या. त्यांच्या नैतिक आधार आणि मार्गदर्शनाच्या जोरावरच छ.शिवाजी महाराजांनी ' हिंदवी स्वराज्याची ' स्थापना  केली.  छ.शिवाजी महाराजांनी त्यांना परळीच्या किल्ल्यावर रहाण्याची विनंती केली . कालांतराने त्या किल्ल्याचे नामकरण  'सज्जनगड' असे  झाले. शिवरायांच्या मृत्यूनंतर संभाजीराजांना उपदेश करताना स्वामींनी पत्रात लिहिले, "शिवरायास आठवावे। जीवित्व तृणवत मानावे । इहपरलोकी रहावे । कीर्तिरुपें ॥" वेळेपर्यंत रामदासस्वामींच्या अवतार कार्याची समाप्ती आली होती. जाण्यापूर्वी त्यांनी शिष्यांना म्हटले, " माझी काया गेली खरे । परी मी आहे जगदाकारे । करु नका खटपट । पहा माझा ग्रंथ नीट ॥"  माघ वद्य नवमी शके १६०३ - सन १६८१ - रोजी रामदासस्वामींनी सज्जनगडावर देह ठेवला.

रामशास्त्री प्रभूणेंचा जन्म सातारा जिल्ह्याजवळील 'माहुली' येथे  झाला. पेशव्यांच्या काळात त्यांना सर्वोच्च  न्याय व्यवस्थेचे सर्वाधिकार प्राप्त झाले होते. नारायण पेशव्यांचा खुन झाल्यानंतर रघुनाथरावांनी स्वतःला 'पेशवा'म्हणून जाहीर केले. नारायणरावांच्या खुनाच्या खटल्या संदर्भात न्यायमूर्ती रामशास्त्री प्रभुणे यांनी रघुनाथरावांना मरणोत्तर फाशीची शिक्षा सुनावली होती. 'रामशास्त्री' हे नाव त्यांच्या महान धाडसामुळे आणि न्यायामुळे आजही स्मरणात राहिलेले आहे.

रामशास्त्री प्रभुणे 

सातारचे राजे श्रीमंत छत्रपती प्रतापसिंह महाराज १८१० मध्ये उत्तराधिकारी  म्हणून विराजमान झाले. श्रीमंत छत्रपती प्रतापसिंह महाराज यनी त्यांच्या काळात अविस्मरणीय कामगिरी केली. उदा .शैक्षणिक क्षेत्र ,पाणी पुरवठा , सातारा ते महाबळेश्वर रस्ता इ. 'महाबळेश्वरला' थंड हवेचे ठिकाण म्हणून स्थापित करण्यासाठी त्यांनी प्रयत्न केला. १८३९ पर्यंत त्यांनी राज्य केले. सन १८२३ मध्ये त्यांना रॉयल सोसायटी ऑफ लंडन तर्फे सम्मानित करण्यात आले.

रंगो बापूजी गुप्ते स्वातंत्र्य सैनिक, क्रांतीकारक होते. सातारचे मराठा राज्य ब्रिटीश राजवटीमध्ये खालसा केल्यानंतर 1839 मध्ये राजे प्रतापसिंह महाराजांनी रंगो बापूजी गुप्ते यांना यासंबंधातील केससाठी ब्रिटीश पार्लमेंटमध्ये पाठवले. तेथे त्यांनी 14 वर्षे संघर्ष केला मात्र त्यांना यश आले नाही. तेथून परत आल्यानंतर 1857च्या उठावातील एक सुत्रधार बनले. ते नानासाहेब पेशवे आणि तात्या टोपे यांना भेटले आणि सातारा, कोल्हापूर, सांगली आणि बेळगाव या परिसरातून सैन्याची जुळवणी सुरु केली. त्यांचा प्रयत्न उघकीस आल्यानंतर अनेकांना बलीदान द्यावे लागले. 1857 रंगो बापूजी गुप्ते भूमीगत झाले. ते ब्रिटीशांना कधीच सापडले नाहीत.

रंगो बापुजी गुप्ते

क्रांतिसिंह नाना पाटील हे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील सैनिक आणि स्वातंत्र्योत्तर काळातील मराठी राजकारणी होते .
महाराष्ट्रात (प्रामुख्याने सातारा, सांगली भागात ) स्वातंत्र्य चळवळीचे नेतृत्व करणारे , तसेच प्रतिसरकार हा समांतर शासनाचा एकमेवाद्वितीय प्रयोग राबवणारे लढवय्ये राजकीय कार्यकर्ते म्हणजे क्रांतिसिंह नाना पाटील होत. ब्रिटिशांची राज्यव्यवस्था नाकारून त्यांनी १९४२ च्या दरम्यान सातारा जिल्ह्यात स्वतंत्र राज्याची स्थापना केली . नाना पाटील यांनी ‘तुफान सेना’ या नावाने सैन्य दलाची स्थापना केली होती . संसदेत मराठीतून भाषण करणारे ते पहिले खासदार होते .

महात्मा जोतीबा फुल्यांचा जन्म सातारा जिल्ह्यातील कटगुण या गावी २० फेब्रुवारी १८२७ झाली झाला .  स्वतंत्रपणे मुलींसाठी शाळा काढणारे महात्मा फुले पहिले भारतीय होत .  सप्टेंबर २३, इ .स. १८७३ रोजी महात्मा फुले यांनी सत्यशोधक समाजाची स्थापना केली पुरोहितांकडून होणार्‍या अन्याय, अत्याचारापासून , गुलामगिरीतून शूद्रातिशूद्र समाजाची मुक्तता करणे व त्यांना हक्काची जाणीव करून देणे हे सत्यशोधक समाजाचे ध्येय होते . मराठीत मंगलाष्टकं रचली  बहुजन समाजाचे अज्ञान , दारिद्रय आणि समाजातील जातिभेद पाहून ते अतिशय अस्वस्थ होत असत . ही सामाजिक परिस्थिती सुधारण्याचा त्यांनी निश्चय केला . त्याप्रमाणे आपल्या पत्नी सावित्रीबाईंना त्यांनी साक्षर केले. . १८४८ साली पुण्यामध्ये पहिली मुलींची शाळा काढून तेथील शिक्षिकेची जबाबदारी सावित्रीबाईंवर सोपविली . महाराष्ट्रातील स्त्री शिक्षणाची ही मुहूर्तमेढ ठरली . तसेच अस्पृश्य मुलांसाठी पुण्याच्या वेताळपेठेत १८५२ मध्ये त्यांनी शाळा स्थापन केली . अशा समाजसुधारकाचे २८ नोव्हेंबर १८९०ला निधन झाले .

महात्मा जोतीबा फुले

मा. यशवंतराव चव्हाणसाहेब

राजमाता सुमित्राराजे भोसले

छ.शिवाजी महाराजांचे उत्तराधिकारी  श्रीमंत छ.राजाराम महाराज (आबासाहेब )यांच्या त्या सुनबाई होत. 'कुलवधू'राजमाता सुमित्राराजे भोंसले ह्या जिल्ह्यातील एक आदरणीय व्यक्ती होत्या. त्या अनेक संस्थेंच्या संस्थापक देखील होत्या. मृद हृदयी राजमातांचे निधन ०५ जून १९९९ रोजी झाले. 

गणपतराव देवजी तपासे स्वातंत्र्य चळवळीतील कार्यकर्ते होते. स्वातंत्र्यानंतर ते  भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षातील महाराष्ट्रातील नेते बनले. त्यांचे शिक्षण फर्ग्युसन महाविद्यालय आणि लॉ कॉलेज शिक्षण पुण्यात झाले.  ते मुंबई विधानसभेत सातारा जिल्ह्यातून 1946 आणि 1952 मध्ये निवडून आले . ते 2 एप्रिल 1968 ते 3 एप्रिल 1962 पासून राज्यसभा सदस्य होते. त्यांनी उत्तर प्रदेश,  हरियाणा राज्यातील राज्यपाल पद भूषिवले होते.

मा. गणपतराव देवजी तपासे

मा. बाबासाहेब अनंतराव भोसले

ऑलिंपिकवीर खाशाबा जाधव

चिफ जस्टिस पी. बी. गजेंद्रगडकर

भारताचे माजी मुख्य न्यायाधीश पी. बी. गजेंद्रगडकर यांचा जन्म सातारा येथे 16 मार्च, 1901 रोजी झाला. 1945 मध्ये बॉम्बे हायकोर्टचे न्यायाधीश म्हणून त्यांची नियुक्ती करण्यात आली. जानेवारी 1956 मध्ये त्यांना सर्वोच्च न्यायालयाच्या खंडपीठावर पाठवण्यात आले.  पुढे 1964 मध्ये ते भारताचे मुख्य न्यायाधीश झाले. कायदेशीर व औद्योगिक कायदा यांच्या विकासात त्यांचे योगदान महान आणि अद्वितीय म्हणून घेतले जाते. भारत सरकारच्या विनंतीवरुन त्यांनी केंद्रीय कायदा आयोग , कामगार राष्ट्रीय आयोग आणि बँक पुरस्कार आयोग अशा अनेक कमिशनचे काम पाहिले. पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्या विनंतीवरून त्यांनी दक्षिण भारतातील गांधीग्राम आयोजित ग्रामीण संस्था येथे कार्य केले.

तर्कतीर्थ लक्ष्मणशास्त्री जोशी

नीळकंठ ज्ञानेश्वर गोरे ऊर्फ बाबामहाराज सातारकर हे महाराष्ट्रातील एक प्रसिद्ध कीर्तनकार आणि प्रवचनकार आहेत. नीळकंठ ज्ञानेश्वर गोरे सातारकर यांचा जन्म ५ फेब्रुवारी, इ.स. १९३६ रोजी साताऱ्याच्या नामवंत गोरे सातारकर घराण्यात झाला. सुदृढ शरीरासाठी जशी व्यायामाची गरज असते, तशी निरोगी मनासाठी अध्यात्माची गरज असते. ही गोडी टिकविण्याचे काम वारकरी संप्रदायाने केले. बाबामहाराज सातारकर हे कीर्तनकलेचा परिपूर्ण आविष्कार आहेत. बाबामहाराजांनी हजारो सुशिक्षित तरुणांना वारकरी संप्रदायाची गोडी लावली.

खालील काही व्यक्तींनी त्यांचे बहुमुल्य योगदान विविध क्षेत्रात दिले आहे.

त्यांच्या या अनन्य साधारण कामगिरीमुळे संपूर्ण देशभरात सातारा जिल्ह्याचे नाव कायम स्मरणात राहिले आहे.